به طور خلاصه استاندارد ایزو مدیریت انرژی درخصوص چگونگی استفاده ازمنابع ارزشمند انرژی در سازمانهای صنعتی، خدماتی، غذایی، دارویی وکشاورزی می باشد.
ازآنجایی که ذخایر انرژیهای فسیلی درجهان رو به کاهش بوده و خطری جدی جهان را تهدید می کند و یکی از چالشهای اساسی در دنیا چگونگی مصرف حامل های انرژی بوده و عزم جهانی بر کاهش مصرف و استفاده بهینه از آن و در صورت امکان استفاده از انرژیهای جایگزین میباشد.
لذا کشورهایی چون امریکا، چین، ژاپن، ایرلند و اتحادیه اروپا بحث انرژی را سرلوحه فعالیتهای خود قرارداده در سال۲۰۰۰با استانداردASME و در سال ۲۰۰۸با EN16001مدیریت انرژی را مورد توجه جدی قرار دادند گذشت زمان توسعه استاندارد های فوق را اجتناب ناپذیر ساخته و زمینه تدوین استاندارد سیستم مدیریت انرژی با عنوانISO 50001-2011 با اهداف ، مزایا و ساختار به شرح ذیل را ایجاد نمود.
اهداف استاندارد سیستم ایزو مدیریت انرژی
- توانمند سازی سازمانها برای ایجاد سیستم ها و فرایندها مورد نیاز به منظور بهبود عملکرد انرژی
- افزایش کارایی مصرف انرژی و کاهش گازهای گلخانه ای
- ارائه یک راهنما برای مدیریت مصرف انرژی در سازمانها
- ایجاد یک چارچوب واحد در سازمانها برای ارتقای بهره وری انرژی
- برقراری ارتباط بین استانداردهای مدیریت کیفیت و محیط زیست و بهداشت شغلی
مزایای استاندارد سیستم ایزو مدیریت انرژی
- جلوگیری از مصرف بی رویه انرژی در سازمانها
- کم کردن هزینه های ناشی از عدم استفاده بهینه از انرژی
- افزایش راندمان مصرف انرژی در فرایندهای کاری شرکت ها
- حاکمیت بخشیدن به فرهنگ صرفه جویی در سازمان
- کمک به سازمان برای دستیابی سریعتر به اهداف به واسطه در آمدهای حاصل از صرفه جویی ها
ساختار استاندارد سیستم ایزو مدیریت انرژی
این استاندارد همانند استانداردهای مدیریت کیفیت و محیط زیست بر اساس چارچوب بهبود مستمر (چرخهPDCA) استوار بوده و مدیریت انرژی را در تمامی فعالیتها و فرایندهای سازمان ساری و جاری می سازد.
این استاندارد ابتدا مرزهای سازمان راتعیین و دامنه کاربرد سیستم مدیریت انرژی راتعریف می نماید سپس با تدوین خط مشی انرژی توسط مدیریت ارشد و تشکیل تیم مدیریت انرژی فرایند طرح ریزی انرژی (شکل۲) در سازمان شکل گرفته و با بررسی و تحلیل وضعیت عملکرد انرژی فرصتهای مناسب صرفه جویی در مصرف انرژی به شرح ذیل تعیین و شناسایی می شوند:
ازآنجایی که پیاده سازی موفق سیستم مدیریت انرژی نیازمند ایجاد فرهنگ مصرف در میان تک تک افراد سازمان بوده لذا همزمان فعالیتهای آموزشی پایش و کنترل فراینده و مستند سازی و ثبت سوابق اقدامات ضروری بوده و وصول سریعتر سازمان به اهداف را تسهیل می کند ضمنا با انجام ممیزی داخلی انطباق اجرای الزامات سیستم مدیریت انرژی مورد بررسی قرار گرفته و عدم انطباق ها شناسایی و با تعریف اقدامات اصلاحی برطرف خواهد شد.
باتوجه به اینکه حمایت مدیران ارشد در مراکز صنعتی و خدماتی شرط اصلی استقرار مناسب استاندارد انرژی می باشد لذا در جلسه بازنگری مدیریت تمامی فعالیتها و اقدامات انجام شده در راستای مدیریت مصرف انرژی مورد ارزیابی واقع شده و اقدامات مورد نیاز تعیین و درصورت لزوم ابلاغ می گردد نتایج بازنگری ها مجددا در چرخه اجرایی سیستم مدیریت انرژی قرار گرفته و اینگونه فرایند بهبود مستمر ادامه خواهد یافت.