مثال عملی ارزیابی ردپای آب (۹)

سری یادداشت هایی از اقای مهندس فضل اله کامیاب ارزیاب ارشد زیست محیطی

Coca – Cola , Practical application in Water Footprint Assessments

در ادامه کسب نتایج حاصله از محاسبه ردپای آب محصول آب میوه که در نوشتار قبلی مندرج گردید، موارد زیر قابل بحث و بررسی است.

براساس نتایج فوق، ردپای آب کل در منطقه برزیل بیشترین مقدار را دارد لیکن مدنظر قراردادن ردپای کل ملاک خوبی جهت مقایسه نیست زیرا که میزان آب مصرفی ( آب سبز و آبی ) در فلوریدا بیشتر از بقیه مناطق است. لذا با توجه به اهمیت آب مصرفی بخصوص آبی می توان مناطق پرمصرف را به ترتیب از زیاد به کم یعنی: فلوریدا، برزیل و کاستاریکا رتبه بندی کرد. دلیل اصلی بیشتر بودن مقادیر فوق در فلوریدا به کشاورزی و فرآوری محصول مربوط می شود و نشاندهنده اینست که میزان تبخیر حین رشد محصول در این منطقه بالاتر است. دلیل دوم در بالا بودن آب مصرفی در فلوریدا به بازده محصول در این منطقه مربوط می شود. متوسط بازده محصول در فلوریدا ۱۸% کمتر از کاستاریکا و ۸۶% کمتر از برزیل می باشد که از دلایل عمده آن می توان به : آفت محصول، اشکال در آبیاری و کودپاشی، وضعیت خاک، خصوصیات پرتقال و طول مدت فصل رشد محصول اشاره نمود.

بازده محصول یکی از پارامترهای عدم قطعیت در محاسبه ردپای آب محسوب می گردد و مطالعه موجود و نتایج آن دلیل خوبی در صحیح بودن این فرضیه است. ردپای آب خاکستری مربوط به کود مورد استفاده جهت رشد پرتقال بوده که مواد مغذی آن به آبهای سطحی و زیرزمینی نفوذ می کنند. نیتروژن موجود در کود بیشترین نقش را در آلوده سازی آبها دارد. محاسبه ردپای آب خاکستری نیز بر اساس راهنمای ردپای آب (Water Footprint Manual) و در نظر گرفتن میزان ۱۰% لیچینگ (leaching) صورت پذیرفت. میزان ردپای آب خاکستری به شدت وابسته به بازدهی محصول است لذا در مطالعه موجود بیشترین ردپای آب خاکستری مختص برزیل بود که بازدهی کمتری نسبت به فلوریدا و کاستاریکا دارد.

ارزیابی از عوامل تاثیرگذار بر محیط زیست

شاخصهای زیادی وجود دارد که نشاندهنده کسر آب در مناطق مختلف است. این شاخصها براساس پارامترهای مهمی مانند: جمعیت، حجم آب برداشتی، مقدار روان آب و تغییر در میزان بارش تعیین می گردند. در مطالعه موجود شاخصهای کسر آب در سه منطقه برزیل، کاستاریکا و فلوریدا تعیین و تمرکز اصلی بر روی ردپای آب کشت و تولید پرتقال که بیشترین میزان ردپای آب را دارا بود گذاشته شد و نتایج حاکی از این بود که ردپای آب آبی و سبز جهت محصول پرتقال در فلوریدا بیشترین اهمیت را در تاثیرگذاری بالقوه بر محیط زیست دارد.