دیوار حائل

دیوارهای صلب و انعطاف‌پذیر

دیوارهای صلب، دیوارهایی هستند که پایداری و مقاومت در برابر حرکت جانبی را اساساً از وزن خود تأمین می‌کنند مانند دیوارهای وزنی بتنی، دیوارهای ضخیم بتنی، دیوارهای گابیونی و بعضی از دیوارهای حائل ساخته‌شده از بتن مسلح که در برابر حرکات جانبی مقید شده‌اند. در مقابل، دیوارهایی همچون طره‌ای مهارشده یا دیوارهای سپری ریشه‌دار یا دیوارهایی که در اثر فشار جانبی می‌توانند حرکت داشته باشند، انعطاف‌پذیر محسوب می‌شوند.

انواع دیوارهای حائل

دیوارهای وزنی معمولی (Gravity Walls)

ساده‌ترین نوع دیوارها از نوع وزنی هستند که از مصالحی همچون بتن، سنگ، آجر، مصالح بنایی، بلوك‌های حجیم بتنی ساخته می‌شوند. از مزایای اساسی این نوع دیوارها سهولت اجرای آن‌هاست که نیازی به وسایل و تجهیزات عمده ندارد. معمولاً ارتفاع دیوارهای وزنی تا حدود ۴ متر است و بندرت بلندتر از ۶ متر اجرا می‌شوند. پایداری این‌گونه دیوارها اصولاً به کمک وزن آن‌ها تأمین می‌شود. ابعاد این دیوارها باید طوری باشند که برآیند نیروی قائم ناشی از آن‌ها درون یک‌سوم بخش میانی پایه قرار گیرد. در این صورت تنش‌های کششی در هیچ نقطه‌ای از دیوار به وجود نمی‌آید.

در شرایط بارگذاری بسیار خاص و استثنایی، می‌توان مقدار ناچیزی تنش کششی را در وجه دیوار که تحت کشش قرارگرفته است مجاز دانست به‌شرط اینکه کاملاً موقتی و کوتاه باشد.

دیوارهای گابیونی (Gabion Walls)

این نوع دیوارها اساساً از جعبه‌ها و تسمه‌های فلزی گالوانیزه ‌یا تورهای پلیمری ساخته‌شده، تشکیل می‌شود که درون آن با شن و ماسه درشت یا قطعات سنگ پر می‌شود و از نوع دیوارهای وزنی محسوب می‌شوند. مهم‌ترین مزایای این نوع دیوارها انعطاف‌پذیری و سهولت اجرای آن‌هاست به‌طوری‌که می‌توان بلوک‌های گابیونی را در محل دیگری تولید و به محل اجرای دیوار منتقل کرد.

می‌توان بلوک‌های گابیونی را در محل دیگری تولید و به محل اجرای دیوار منتقل کرد. پایداری داخلی دیوارهای گابیونی بستگی به نوع شبکه استفاده‌شده و نحوه به هم وصل شدن رشته‌های تورهای پلیمری یا تسمه‌های فلزی و کیفیت اجرا دارد. نفوذپذیری و انعطاف‌پذیری این نوع دیوارها، به‌ویژه در محل‌هایی که امکان اشباع شدن خاکریز باشد، قابل‌توجه است. بعلاوه در محل‌هایی که ظرفیت باربری خاك کف قابل‌ملاحظه نیست این نوع دیوارها ممکن است مناسب باشند. شکل عام دیوارهای حائل گابیونی ذوزنقه‌ای بوده اما وجوه بیرونی و پشتی دیوار ممکن است صاف یا پله‌ای باشد. نوع پله‌ای آن معمول‌تر است.

در سواحل رودخانه‌ها و در شرایطی که جزر و مد آب مطرح است نفوذپذیری مصالح دیوارهای گابیونی اجازه زهکشی سریع آب نفوذی را می‌دهد. در پشت این دیوارها با توجه به طبیعت خاکریز پشت دیوار ممکن است استفاده از فیلتر لازم شود تا از شسته شدن ریزدانه‌ها به درون مصالح گابیون جلوگیری کند. از محاسن دیگر دیوارهای گابیونی، مقاومت در برابر افزایش حجم فضای یخ‌زده است که به دلیل وجود حفرات در مصالح دیوار، پدیده متورم شدن تقریباً منتفی است.

دیوارهای گهواره‌ای (Crib Walls)

این دیوارها نیز از نوع وزنی هستند که عموماً به کمک قطعات چوب یا قطعات بتنی پیش‌ساخته تولید می‌شوند و درون آن‌ها با مصالح دانه‌ای متراکم پر می‌شود. معمولاً این نوع دیوارها برای ارتفاعات کم تا متوسط (ماکزیمم ۶ تا ۹ متر) که تحت‌فشار جانبی کم تا متوسطی قرار می‌گیرند استفاده می‌شود. مزیت اصلی این نوع دیوارها انعطاف‌پذیری آن‌هاست که می‌توانند تغییر مکان‌های بزرگی را تحمل کنند بدون اینکه آسیبی به آن‌ها برسد. بعلاوه ساخت آن‌ها‌ نسبتاً آسان است و با وسایل ساده و ابتدایی انجام می‌گیرد.‌ زهکشی خاکریز نگهداری شده به کمک این دیوارها به‌آسانی امکان‌پذیر است. به‌طورکلی، اگر این نوع دیوارها به‌منظور نگهداری خاکریز برای جلوگیری از ریزش استفاده شود، فاصله جلو تا عقب قفسه (ضخامت دیوار) نباید از یک متر کمتر باشد.

شکست این نوع دیوارها بیشتر ناشی از زهکشی نامناسب خاك، نبود اتصال مناسب اعضای قفسه به یکدیگر و نشست نایکنواخت در اعضای قفسه به دلیل نشست خود دیوار گزارش‌شده است‌. خاکریز داخل این مخزن‌ها معمولاً متراکم می‌شود تا از نشست‌های احتمالی بعدی جلوگیری به عمل آید.

دیوارهای گهواره‌ای عمدتاً ازنظر جنس قاب واحدهای نگه‌دارنده خاك ممکن است از قطعات بتنی پیش‌ساخته یا چوب ساخته شوند. در صورت استفاده از قاب‌ها و قطعات چوبی به پوسیدن، خورده شدن و از بین رفتن تدریجی آن‌ها باید توجه شود. همچنین جمله موجودات زنده چون موریانه نیز باید مدنظر قرار گیرد. در صورت اقتصادی بودن می‌توان از چوب‌های عمل‌آمده و مقاوم در برابر این عوامل استفاده کرد.

دیوارهای مخزنی (Bin Walls)

این نوع دیوارها که از مخزن‌های بتنی یا فلزی احداث می‌شوند. در اصل نوعی دیوار حائل وزنی به شمار می‌روند. نوع فلزی آن از واحدهایی ساخته می‌شوند که اجزای آن می‌توانند در محل پروژه به کمک پیچ و مهره به یکدیگر متصل شوند. نوع بتنی آن از قطعات بتن مسلح ساخته می‌شود که اجزای آن با پیش‌بینی‌های قبلی می‌توانند با اجزای مناسب، مانند آنچه در ساختمان‌های پیش‌ساخته انجام می‌شود، به یکدیگر دیگر متصل شوند. در این نوع دیوارها، خوردگی، عوامل زیست‌محیطی، نوع مصالح داخل واحدهای دیوار، نوع مصالح خاکریز پشت دیوار، زهکشی و…ازجمله مسائلی هستند که در قسمت قبل برای دیوارهای گهواره‌ای بیان شد.

دیوارهای متشکل از قطعات بتنی H شکل متصل به یکدیگر

این نوع دیوارها که وزنی محسوب می‌شوند معمولاً از قطعات H شکل بتنی تشکیل‌شده‌اند که به‌صورت پیش‌ساخته تهیه می‌شوند. ‌ممکن است در یک یا دو جهت و با درگیری زبانه‌های خود به هم متصل شوند. این نوع دیوارها انعطاف‌پذیر بوده و می‌توانند تغییر مکان‌های بزرگ داشته باشند بدون اینکه آسیبی به سازه دیوار وارد شود. قطعات بتنی می‌توانند بر یکدیگر فشار و برش اعمال کنند و نیروهای کششی ناچیزی ممکن است در سیستم دیوار به وجود آید به‌طوری‌که بلند شدن قطعه‌ای از روی قطعه دیگر عملاً مطرح نیست و لذا نیازی به مسلح کردن این‌گونه دیوارها نیست. مزیت دیگر این دیوارها آن است که امکان کاشت گیاهان و گل‌ها درون فضای جعبه‌ای شکل آن‌ها به‌سادگی میسر است.

دیوارهای طره‌ای (Cantilever Walls)

این نوع دیوارها که عموماً از بتن مسلح ساخته می‌شوند به صورت‌های T و L شکل بکار می‌روند؛ و با عملکرد طره‌ای خود توده خاك پشت دیوار را نگهداری می‌کنند.‌ اصولاً پایداری خود را از وزن خاك روی پاشنه تأمین می‌کنند. عموماً این نوع دیوارها تا ارتفاع کمتر از ۶ متر استفاده می‌شوند و درصورتی‌که ارتفاع دیوار از ۷-۶ متر تجاوز نماید استفاده از پشت‌بند (Counterfort) یا جلو بند (Buttressed) لازم است.

دیوارهای طره‌ای پشت‌بنددار (Counterfort Walls)

این نوع دیوارها از نوع طره‌ای هستند اما پشت‌بندهایی دارند که تیغه دیوار را به پایه متصل می‌کند. ازاین‌رو تنش‌های برشی و لنگرهای خمشی کاهش می‌یابند. این نوع دیوارها اصولاً در محل‌هایی استفاده می‌شوند که اولاً امکان اجرای پشت‌بندها به درون خاکریز امکان‌پذیر، ثانیاً دیوار مرتفع (معمولاً بلندتر از ۷-۶ متر) و ثالثاً فشار جانبی خاك زیاد باشد پشت‌بندها معمولاً تحت کشش قرار می‌گیرند.

اگر ازنظر ایستایی دیوار حائل مسئله‌ای وجود نداشته باشد، می‌توان از مقاطع نازک‌تر هم استفاده کرد. تصمیم‌گیری در مورد به کار بردن دیوارهای حائل با پشت‌بند با توجه به هزینه‌های نسبی قالب‌بندی، بتن، فولاد و دستمزدها به عمل می‌آید. در اقتصادی‌تر بودن دیوارهای با پشت‌بند در مقایسه با انواع دیگر دیوارها جای تردید است مگر آنکه ارتفاع دیوار بیش از ۶ متر باشد.

دیوارهای طره‌ای جلو بنددار (Buttressed Walls)

این نوع دیوارها همانند دیوارهای طره‌ای پشت‌بنددار هستند با این تفاوت که مهاربندی آن‌ها به کمک تیغه‌های مهاری بتنی در جلوی دیوار انجام می‌شود. این تیغه‌های مهاری تحت‌فشار قرار می‌گیرند. این نوع دیوارها در عمل بندرت استفاده می‌شود زیرا عموماً فضای جلوی دیوارهای نگهبان در دوران بهره‌برداری مورداستفاده قرارگرفته و مانع از اجرای تیغه‌های مهاری می‌شود. این دیوارها برای ارتفاعات خیلی بلند ۱۲-۱۰ متر ممکن است به کار بروند.

دیوارهای طره‌ای طبقه‌ای (Relief Shelves)

یکی از مشکلات عمده استفاده از این نوع دیوارها آن است که هر لایه خاکریز باید به‌خوبی متراکم شود و سپس دال بتنی متصل به تیغه دیوار اجرا شود. به دنبال آن لایه خاکریز بعدی بر روی دال بتنی ریخته شده و کوبیده ‌و دال بتنی بعدی اجرا می‌شود. ‌به همین ترتیب اجرای این دال‌ها از پائین به بالا در ارتفاع تیغه انجام می‌شود. فشار جانبی وارد بر دیوار به‌مراتب کمتر از فشار جانبی وارد بر دیوار طره‌ای بدون دال‌های بتنی است؛ زیرا این دال‌ها می‌توانند نیروهای برشی و خمشی به وجود آمده در اثر وزن خاکریز روی خود را به تیغه منتقل نمایند.

مهم‌ترین مشکل این دیوارها در اجرا، رسیدن به درجه تراکم قابل‌قبول در خاکریزهای دانه‌ای و نشست‌های احتمالی بعدی در این خاك‌ها و نشست تحکیم خاکریزهای چسبنده، در درازمدت است. در خاکریزهای چسبنده صرف‌نظر از درجه تراکم خاکریز در زمان اجرا، به دنبال نشست تحکیم، لنگرهای خمشی بزرگی در دال‌های افقی به وجود می‌آید. به‌طورکلی نشست ایجادشده در دال‌های بتنی می‌توانند سبب چرخش آن‌ها شده به‌طوری‌که همان لنگر به تیغه وارد می‌شود و سبب چرخش تیغه به‌طرف داخل خاکریز شود. این چرخش فشار مقاوم بزرگی را به تیغه وارد کرده و ممکن است سبب شکست سازه‌ای آن شود؛ بنابراین وجود میلگردهای زیادی در طرفین تیغه اجتناب‌ناپذیر است. به‌علاوه ضخامت تیغه ممکن است برای تحمل این خمش‌های اضافی بیش‌ازحد معمول به دست آید. در عمل استفاده از این دیوارها توصیه نمی‌شود مگر آنکه نیروهای اجرایی، کارآزموده و ابزار و تجهیزات لازم در دسترس باشند و هنگام اجرای دیوار با ابزار گذاری لازم، عملکرد دیوار مرتباً موردبررسی قرار گیرد.

دیوارهای حائل نیمه وزنی (Semi–Gravity Walls)

این دیوارها دارای کمی میلگرد مسلح کننده در وجه پشتی دیوار (سمت خاکریز) هستند که از تیغه شروع و‌ به درون پایه ادامه می‌یابند. باوجوداین میلگردها، می‌توان ضخامت تیغه را تا حدی کاهش داد.

دیوارهای حائل سپری (Sheet- Pile Walls)

این نوع دیوارهای نگهبان، سیستم‌های انعطاف‌پذیری هستند که غالباً برای سازه‌های لب ساحل و یا حفاری‌های موقت و حتی برای مهار خاک‌های نامناسب و مسئله‌دار چون رس نرم، به دلیل عدم نیاز به پی استفاده می‌شوند. اجرای این نوع دیوارها بسیار ساده و با روش‌های کوبشی انجام‌پذیر هستند. برای حفاری‌های موقت و به‌طورکلی نگهداری خاك از رانش جانبی در حالت موقت، جنس سپرها معمولاً از چوب انتخاب می‌شوند. برای مهار دائمی خاك بهتر است از دیوارهای بتنی مسلح شده که می‌توان به اشکال مختلف تولید کرد، استفاده نمود. اصولاً برای این‌گونه دیوارها استفاده از صفحات فولادی سپری مناسب‌تر و معمول‌تر است.‌ می‌توان آن‌ها را در وزن‌های سبک و اشکال مختلف، با مقاومت‌های متفاوت به‌منظور تحمل خمش‌های بزرگ و جلوگیری از کمانش‌های احتمالی هنگام کوبش، استفاده مجدد از آن‌ها در صورت نیاز‌ با جوشکاری، به سهولت تولید کرد.

نوعی از این دیوارها، سپرهای صفحه‌ای طره‌ای هستند که پایداری آن‌ها بستگی به عمق مدفون آن‌ها از سطح خاك جلوی دیوار دارد. این نوع دیوارها ازنظر سازه‌ای مانند تیر طویل طره‌ای عمل می‌کنند. فرسایش و آب شستگی جلوی دیوار در محل‌هایی مانند سواحل که سطح آب بالاست می‌تواند یک معضل برای این نوع دیوارها محسوب شود؛ زیرا پایداری آن‌ها از فشار مقاومی است که خاك پایین‌دست بر سپر اعمال می‌کند. این نوع دیوارها عموماً برای ارتفاعات کم تا متوسط (برای خاکریز با ارتفاع ۳ تا ۴ متر) اقتصادی هستند و حداکثر لنگر خمشی ایجادشده در آن‌ها با توان سوم ارتفاع دیوار متناسب است؛ بنابراین سطح مقطع لازم برای تحمل این لنگرها با افزایش ارتفاع دیوار به‌سرعت افزایش می‌یابد. بهتر است این نوع دیوارها برای نگهداری موقت خاك استفاده شوند.

دیوارهای سپری مهارشده (Anchored Sheet-Pile Walls)

این نوع دیوارها پایداری خود را از عمق مدفون خود در خاك و نیز از مهارهایی که معمولاً در حوالی رأس دیوار استفاده می‌شوند، تأمین می‌کنند.‌ عموماً برای سازه‌های ساحلی به کار می‌روند، اما در مواردی دیگر مثلاً در دیوارهای انتهایی پل‌ها نیز مورداستفاده قرار می‌گیرند. با توجه به حمایت مهاربندها ارتفاع این نوع دیوارها به ۲۰ متر هم ممکن است برسد. نقش مهار‌بندها در این دیوارها کاهش خمش جانبی، کاهش لنگرهای خمشی ایجادشده در دیوار سپری و کاهش عمق نفوذ سپر درون خاك است. اگر دیوار سپری خیلی مرتفع باشد ممکن است از چند ردیف مهاربند هم استفاده شود. در این صورت خمش، لنگر و عمق نفوذ سپر درون خاك، کاهش چشمگیرتری خواهد داشت.

برای تثبیت مهارهای جانبی که در دیوارهای سپری استفاده می‌شوند می‌توان از شیوه‌های متفاوتی بهره جست. مهارهای تکی از میله‌هایی تشکیل‌شده‌ که به یک بلوك بتنی یا تیر مدفون در خاکریز پشت دیوار در فاصله‌ای معقول متصل است. می‌توان برای مهار میله‌ها از شمع تکی یا گروهی، شمع‌های سپری،‌ یا دال‌های بتنی نیز استفاده کرد.

روش دیگر برای نصب مهارها استفاده از مهار مدفون در خاك است که از یک میله یا کابل با طول کافی تشکیل‌شده ‌و اطراف آن تزریق می‌شود. برای اجرای این سیستم باید خاك مناسب در نزدیکی دیوار موجود باشد.

دیوارهای جداکننده (Diaphragm Walls)

این نوع دیوارها در پی‌سازی‌های عمیق، زیرگذرهای ترافیک، ایستگاه‌های خطوط ترافیک زیرزمین، تونل‌ها، پارکینگ‌ها، تجهیزات صنعتی زیرزمینی و سواحل استفاده می‌شوند؛ و نحوه اجرای آن‌ها طوری است که می‌توانند تا عمق‌های زیاد، جلوتر از حفاری اجرا شوند. با حفر شیار و پایدار کردن جداره‌های آن (در صورت لزوم) با بنتونیت می‌توان قفسه میلگرد را درون شیار قرار داده و سپس بنتونیت را پمپ و بتن‌ریزی دیافراگم را آغاز کرد. گاهی به‌جای دیافراگم ردیف شمع‌های قائم مورداستفاده قرار می‌گیرد درحالی‌که ممکن است جنس زمین دارای وضعیت مناسبی نباشد. معمولاً رئوس شمع‌ها با کلاهک سر شمع به هم متصل می‌شوند تا نیروی قائم بین شمع‌ها توزیع شود.

دیوارهای متشکل از شمع‌های مماسی یا متداخل

در این نوع دیوارها که از یک ردیف شمع‌های ساخته‌شده از بتن مسلح تشکیل یافته است. برای مسلح کردن شمع‌ها می‌توان از میلگرد به‌صورت تنها یا قفسه‌ای یا از پروفیل تیرآهن استفاده کرد. شمع‌های مماسی یا متداخل معمولاً یک‌درمیان مسلح هستند. در اجرا، نخست می‌توان شمع‌های غیرمسلح را ایجاد و برای گیرش بتن مدتی صبر کرد. محل نصب شمع معمولاً قبلاً حفاری می‌شود. پس از گیرش بتن، شمع‌های غیرمسلح، بین آن‌ها حفاری می‌شود و شمع‌های مسلح اجرا می‌شوند. این نوع دیوارها برای مصارف دائمی ساخته می‌شوند.

دیوارهای حائل متشکل از ریز شمع‌ها (Micropile Walls)

این نوع دیوارها از یک ردیف ریز شمع ساخته می‌شوند که می‌توانند ضریب اطمینان در برابر پایداری یک شیب مستعد لغزش را افزایش دهند. انتهای شمع‌ها باید از سطح لغزش بحرانی عبور کند. برای یکپارچه عمل کردن، باید ریز شمع‌ها را به کمک کلاهک به هم متصل کرد. این ریز شمع‌ها در فواصل نزدیک اجرا ‌به‌طوری‌که یک شبکه سه‌بعدی ایجاد می‌شود. عملکرد ریز شمع‌ها در حقیقت دوختن توده‌ای از خاك به توده دیگری است که مجموعاً به‌صورت سازه حائل وزنی رفتار می‌کند. با توجه به مقاومت خمشی، کششی و برشی شمع‌ها، پایداری در برابر لغزش شیب به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای افزایش می‌یابد.

دیوارهای حائل توأم با عناصر مسلح کننده (دیوارهای پایدار شونده به‌وسیله روش‌های مکانیکی)

گاهی می‌توان برای حفاظت جانبی خاك و کاهش قابل‌ملاحظه فشار جانبی آن خاکریز را با عناصر مناسب نظیر ژئوتکستایل مسلح کرد. این نوع دیوارها جدید هستند و می‌توان از اجزای مسلح کننده در چندلایه و با گستردگی افقی استفاده کرد. وجود این عناصر نه‌تنها به‌عنوان اجزای مقاوم کننده خاك، باعث کاهش فشار جانبی می‌شود. ‌بعضاً ازنقطه‌نظر زیست‌محیطی با مقاوم بودن در برابر مواد آلاینده می‌تواند بادوام بوده و در صورت وجود سطح آب زیرزمینی در ترازهای بالا، تأثیری بر کیفیت آب نداشته باشد. بعلاوه بعضاً می‌تواند به‌عنوان زهکش، تأثیر فشار هیدرو استاتیکی آب را در حالت بارگذاری استاتیکی و اثر فشار هیدرودینامیکی آب را در حالت بارگذاری ناشی از زلزله کاهش دهند.

به‌طورکلی اجزای مسلح کننده در حفاظت جانبی خاکریزهای پشت دیوارهای نگهبان می‌توانند ژئوگرید، ژئوتکستایل، نوارهای فلزی، میله‌ای شکل مانند میلگرد یا میخکوب و یا دال‌های کم‌عرض بتنی باشند. عملکرد این دیوارها در زلزله‌ها‌ نشان می‌دهد که نسبت به دیوارهای وزنی یا طره‌ای غیرمسلح به ژئوتکستایل بهتر عمل کردند.

دیوارهای حائل ساخته‌شده از لاستیک‌های فرسوده

اخیراً به دلایل زیست‌محیطی، توجهی درخور تحسین به استفاده از لاستیک‌های فرسوده وسایل نقلیه در نگهداری جانبی خاك به‌عمل‌آمده است. مصالح چسبنده و غیر چسبنده در دو مرحله به‌عنوان مصالح خاکریز پشت دیوار مورداستفاده قرار گرفتند. تایرها به کمک طناب‌های پروپیلین به هم بسته شدند. اندازه‌گیری‌های متعدد و دقیق نشان داد که می‌توان با موفقیت کامل، تایرهای فرسوده را به‌عنوان دیوار حائلی استفاده نمود مشروط بر آنکه خاکریز با تراکم خوبی اجرا شود. نکته درخور توجه آن است که ازنقطه‌نظر زیست‌محیطی، وجود تایرهای فرسوده در مجاورت آب تا زمانی که سیم‌های فلزی اطراف لاستیک در درون مواد لاستیک کاملاً مدفون و پوشیده باشند، هیچ تأثیری بر کیفیت آب ندارد.

دیوارهای حائل با خاکریزهای مسلح شده با عناصر مقاوم کننده

در این نوع دیوارها که می‌توانند به‌صورت وزنی، نیمه وزنی، طره‌ای، سپری مهارشده یا انواع دیگر باشند، مصالح کامپوزیت که متشکل از خاك به انضمام عناصر مسلح کننده و مقاوم کننده هستند، به‌عنوان خاکریز پشت آن‌ها استفاده می‌شود. در این نوع دیوارها فشار جانبی خاك از طریق مقاوم‌تر کردن آن نسبت به حالت غیرمسلح، کاهش قابل‌ملاحظه‌ای می‌یابد، درنتیجه ابعاد دیوار تا حد زیادی ممکن است کاهش پیدا کند. تحقیقات وسیعی برای نمونه‌های خاك مسلح شده با عناصر گوناگون نشان می‌دهد که پارامترهای مقاومت برشی خاك می‌تواند تا حد قابل‌ملاحظه‌ای افزایش یابد.

دیوارهای حائل ایجادشده با اصلاح در جای خاك

در این شیوه می‌توان از روش‌های اصلاح‌شده در جای خاك به کمک مواد افزودنی مانند آهک یا سیمان استفاده کرد. معمولاً از اوگر یا تیغه‌هایی برای اختلاط خاك با ماده افزودنی می‌توان کمک گرفت. برای اجرای این نوع دیوارها نخست حفره‌هایی یک‌درمیان با مقطع دایره‌ای حفر و خاك با مواد اصلاح‌کننده مخلوط می‌شود. سپس حفرات دیگر با بتن مسلح یا میلگرد یا پروفیل تیرآهن ساخته می‌شود به‌طوری‌که درنهایت ستون‌ها یک‌درمیان از خاك اصلاح‌شده و بتن مسلح تشکیل می‌یابند. ستون‌های تشکیل‌شده با خاك اصلاح‌شده فشار جانبی خاك را به ستون‌های بتن مسلح منتقل می‌نمایند. این نوع دیوارها ممکن است برای مصارف دائمی اجرا و استفاده شوند.

دیوارهای حائل میخکوب شده (Nailed Walls)

میخکوبی در دو دهه اخیر در سطح وسیعی در پایدار کردن شیب‌ها، دیواره گودبرداری‌ها و به‌عنوان حائل جانبی دیواره‌های خاکی برای جلوگیری از ریزش و لغزش استفاده‌شده است. این شیوه به‌عنوان روشی مناسب برای اصلاح در جای خاك مدنظر بوده است. میخکوبی اساساً یک شیوه پایدار کردن برش‌ها، شیب‌ها و نگهداری خاك در برابر حرکات جانبی است. در این روش میلگردهایی به قطر ۳۵-۲۰ میلی‌متر درون حفره نصب و اطراف آن با ملاط روان ماسه سیمان پر می‌شود. فواصل میخکوبی طوری است که چشمه بارگیری میخ بین ۱ تا ۴ مترمربع است.‌

از محاسن بارز این نوع نگه‌دارنده‌ها می‌توان به هزینه‌های کمتر در مقایسه با دیوارهای نگهبان معمولی، سرعت بالاتر انجام کار‌، نیاز به فضای کمتر و دست‌خوردگی کمتر خاك اشاره کرد. از فواید دیگر این دیوارها می‌توان به پایدار کردن برش‌ها و دیوارهای قائم یا نزدیک به حالت قائم اشاره کرد. پس از میخکوبی، معمولاً بر روی وجه بیرونی خاکریز  یک سفره میلگرد شبکه‌ای قرار داده و آن را به کمک بتن پاشی (Shotcrete) در ضخامت‌های ۲۰-۱۰ سانتیمتر می‌پوشانند.

عوامل مؤثر در انتخاب نوع دیوار حائل

انتخاب دیوار حائل مناسب، مستلزم تعیین روندی معقول و تدوین خط‌مشی مشخص است. بدیهی است تصمیم نهایی در انتخاب نوع معینی از دیوارهای حائل نیاز به بررسی‌های اقتصادی، فنی، امکان اجرا، اجتماعی و … دارد. می‌توان در این زمینه موارد زیر را مدنظر قرار داشت.

• ارتفاع متوسط دیوار (با توجه به ارتفاع خاکریز، برش یا شیب)
  
• مساحت دیوار
  
• تغییرات امتداد دیوار در جهات افقی و قائم
  
• موقعیت شیب یا برش موردنظر ‌
  
• موقعیت محل احداث دیوار نسبت به سایر سازه‌های مجاور ‌
  
• نوع و بزرگی بارهای ناشی از ساختمان‌ها و سازه‌های مجاور محل احداث دیوار
  
• شرایط تحت‌الارضی و نوع پی موردنیاز (سطحی یا عمیق) با توجه به جنس خاك ‌
  
• موقعیت سطح آب زیرزمینی، نوسانات آن، شرایط جزر و مد آب در مجاورت دیوار ‌
  
• مقدار تغییر مکان قابل‌قبول زمین حین ساخت و دوران بهره‌برداری و اثرات جابجایی دیوار ‌برسازه‌های مجاور
  
• جنس خاکریز پشت دیوار ‌
  
• چگونگی تأمین مصالح مناسب برای خاکریز پشت دیوار ‌
  
• موقت یا دائمی بودن دیوار
  
• نوع و مقدار بارگذاری خارجی ناشی از سربارها ‌
  
• وضعیت لرزه‌خیزی منطقه ‌
  
• تجارب محلی به‌ویژه در اجرا ‌
  
• آیین‌نامه یا دستورالعمل اگر عضو نیستید نمیتوانید لینک ها را مشاهده کنید . لطفا
  وارد شوید یا از
  اینجا ثبت نام کنیداگر عضو نیستید نمیتوانید لینک ها را مشاهده کنید . لطفا
  وارد شوید یا از
  اینجا ثبت نام کنید
  
• نوع وسایل و ابزار موجود برای ساخت‌وساز ‌
  
• مقدار سرمایه‌گذاری موجود برای تأمین هزینه‌ها
  
• اهمیت پروژه ‌
  
• فضای موجود برای ساخت‌وساز ‌
  
• مسائل اجتماعی و محیطی محل اگر عضو نیستید نمیتوانید لینک ها را مشاهده کنید . لطفا
  وارد شوید یا از
  اینجا ثبت نام کنید ‌
  
• اداره کردن ترافیک هنگام ساخت‌
  
• ظاهر و نمای دیوار‌
  
•  عمر مفید و مسائل نگهداری در دوران اگر عضو نیستید نمیتوانید لینک ها را مشاهده کنید . لطفا
  وارد شوید یا از
  اینجا ثبت نام کنید